Η 6η Μαρτίου έχει καθιερωθεί από το Υπουργείο Παιδείας ως «Πανελλήνια Ημέρα κατά της σχολικής βίας και του εκφοβισμού».
Ο όρος που χρησιμοποιείται διεθνώς για να περιγράψει το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού είναι «bullying». Προέρχεται από το ρήμα « bully » που σημαίνει «πληγώνω ή τρομοκρατώ ή υποχρεώνω κάποιον με τη βία να κάνει κάτι που δεν θέλει».
Αφορά σε μια κατάσταση κατά την οποία ασκείται εσκεμμένη, απρόκλητη, συστηματική και επαναλαμβανόμενη βία και επιθετική συμπεριφορά, με σκοπό την επιβολή και την πρόκληση σωματικού και ψυχικού πόνου σε μαθητές από συμμαθητές τους, εντός και εκτός σχολείου.
Οι πιο συνηθισμένες εκδηλώσεις ενδοσχολικής βίας είναι:
- Χειρονομίες, σπρωξιές, ξυλοδαρμοί.
- Φραστικές επιθέσεις, βρισιές, απειλές, προσβολές.
- Εκβιασμοί, καταστροφή προσωπικών αντικειμένων.
- Κλοπές.
- Σεξουαλική παρενόχληση, κακοποίηση.
- Αποκλεισμός από παρέες, παιχνίδια, δραστηριότητες.
Σύμφωνα με την Ελληνική Αστυνομία, ενδείξεις που πιθανόν να υποδηλώνουν ότι ένα παιδί έχει πέσει θύμα σχολικού εκφοβισμού είναι:
- Μειωμένη διάθεση ή άρνηση να πάει στο σχολείο με πρόσχημα αδιαθεσία.
- Αδικαιολόγητες απουσίες.
- Απροσδόκητη μαθησιακή πτώση που αποτυπώνεται με βαθμούς που πέφτουν.
- Στα διαλείμματα περνά το χρόνο του γύρω από τους εκπαιδευτικούς και τα γραφεία.
- Αλλάζει τις διαδρομές από και προς το σχολείο.
- Τα ρούχα του είναι συχνά κατεστραμμένα.
- Έχει σημάδια και μελανιές στο σώμα ή άλλες ενδείξεις επίθεσης και αποφεύγει να εξηγήσει πώς συνέβησαν.
- Χάνει συχνά τα πράγματά του.
- Ζητάει συχνά λεφτά.
- Αρνείται να συμμετέχει σε σχολικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες
- Υπάρχουν επίμονες ξαφνικές αλλαγές στη διάθεσή του
- Παραπονιέται για ψυχοσωματικά προβλήματα.
Ο γονιός οφείλει:
- Να συζητά με το παιδί του για τα δικαιώματά του, τους κανόνες συμπεριφοράς στο σχολείο και τους τρόπους αντιμετώπισης του φαινομένου
- Να ενισχύει τη φιλία και να αναδεικνύει την αλληλεγγύη της παρέας
- Να ενημερώνεται από του εκπαιδευτικούς για τη συμπεριφορά του παιδιού του εντός του σχολείου
- Να διαβεβαιώσει το παιδί – θύμα ότι δεν ευθύνεται το ίδιο για ό,τι έχει συμβεί
- Να του υπενθυμίζει ότι το νοιάζεται και ότι ο ρόλος του είναι να το προστατεύει
- Να το παροτρύνει σε συζήτηση για σχετικά θέματα και να του εξηγεί ότι η κοινοποίηση περιστατικών δεν αποτελεί «κάρφωμα»
- Να απευθύνεται έγκαιρα στους εκπαιδευτικούς και στη διεύθυνση του σχολείου
- Να ζητήσει τη βοήθεια ειδικού ψυχικής υγείας, εφόσον το κρίνει αναγκαίο
Σε σχετικό μήνυμα, ο Υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού κ. Κυριάκος Πιερρακάκης αναφέρει:
«Η 6η Μαρτίου καθιερώθηκε ως Πανελλήνια Ημέρα κατά της σχολικής βίας και του εκφοβισμού, με στόχο να δοθεί ένα συμβολικό μήνυμα επαγρύπνησης απέναντι σε ένα πρόβλημα που κατά τα τελευταία χρόνια εντείνεται, επηρεάζοντας την καθημερινότητα ολοένα και περισσότερων μαθητών.
«Πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι: η βία και ο εκφοβισμός δεν έχουν θέση στην κοινωνία, πολλώ δε μάλλον στο σχολικό περιβάλλον. Για τον λόγο αυτό, για όλους στο Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού αποτελεί προτεραιότητα η δραστική πρόληψη και η συστηματική αντιμετώπιση συμπεριφορών και περιστατικών που θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια και την ψυχική και σωματική υγεία κάθε μαθήτριας και κάθε μαθητή.
«Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολλά και σημαντικά βήματα. Η θέσπιση του Συμβούλου Σχολικής Ζωής, η πρόσληψη και η διαρκής επιμόρφωση ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών στα σχολεία και η ένταξη στο σχολικό πρόγραμμα, μέσω των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων, σεμιναρίων για την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των μαθητών είναι μόνο μερικά από αυτά.
«Πρώτοι εμείς, όμως, αναγνωρίζουμε ότι μπορούμε και οφείλουμε να κάνουμε ακόμα περισσότερα. Γι’ αυτό και το επόμενο διάστημα θα δείτε να ξετυλίγεται μια συντονισμένη καμπάνια για την εμπέδωση του αλληλοσεβασμού και της συμπερίληψης στα σχολεία. Κυρίως, όμως, εσείς, οι μαθήτριες και οι μαθητές, θα έχετε στα χέρια σας ένα νέο εργαλείο, μέσω του οποίου θα μπορείτε οποιαδήποτε στιγμή να αναφέρετε κάθε περιστατικό που θίγει εσάς ή κάποιον συμμαθητή σας.
«Ωστόσο, είναι κρίσιμο να συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι το πιο σημαντικό μέσο για την αντιμετώπιση του bullying είναι η αλληλεγγύη. Η σχολική βία και ο εκφοβισμός πρέπει να μας βρίσκουν όλους απέναντι, ενωμένους και έτοιμους να υπερασπιστούμε κάθε θύμα τους, χωρίς καμία εξαίρεση και χωρίς καμία προϋπόθεση. Σας καλούμε, λοιπόν, να γίνετε η ασπίδα κάθε συμμαθήτριας και κάθε συμμαθητή σας, με τη διαβεβαίωση ότι θα έχετε και εμάς δίπλα σας.»
