Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τη διάρκεια της ημέρας επιβραδύνοντας την περιστροφή της γης

Καθώς λιώνουν οι πάγοι, η ταχύτητα περιστροφής της Γης μειώνεται, κάνοντας τις ημέρες ελαφρώς μεγαλύτερες από ό,τι θα ήταν διαφορετικά.

Η άνοδος της θερμοκρασίας, με τις αλλαγές που επιφέρει, επηρεάζει πλήθος πτυχών του πλανήτη μας. Μία νέα μελέτη έρχεται να προσθέσει ακόμα μια, άγνωστη έως τώρα, συνέπεια της κλιματικής αλλαγής: την αύξηση της διάρκειας της ημέρας (του 24ωρου). 

Καθώς οι πάγοι λιώνουν, η προκύπτουσα άνοδος της στάθμης της θάλασσας επιβραδύνει ελαφρώς την περιστροφή της Γης. Ενώ τα επιπλέον κλάσματα του δευτερολέπτου μπορεί να μην μας επηρεάζουν στην καθημερινή μας ζωή, η συσσώρευσή τους θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα στα συστήματα πλοήγησης και τις επικοινωνίες όπου η χρονική ακρίβεια είναι το παν.

Παρόλο που η μέρα συμβατικά ορίζεται ότι έχει 24 ώρες, στην πραγματικότητα η διάρκεια του «24ώρου» ποικίλλει, ανάλογα με το πόσο χρόνο χρειάζεται η Γη για να κάνει μια πλήρη περιστροφή.

«Φανταστείτε έναν σκέιτερ να στριφογυρίζει πάνω σε πάγο», εξηγεί ο Duncan Agnew, από το Ίδρυμα Ωκεανογραφίας Scripps, ο οποίος είναι ο συγγραφέας μιας έρευνας στο Nature που περιγράφει αυτό το φαινόμενο. «Αν κρατήσουν τα χέρια τους απλωμένα, η περιστροφή τους θα είναι πιο αργή, αλλά αν τα φέρουν κοντά στο σώμα τους, τότε θα επιταχύνουν. Αυτό καταδεικνύει τη διατήρηση της γωνιακής ορμής, μια αρχή που ισχύει για όλα τα περιστρεφόμενα αντικείμενα συμπεριλαμβανομένης της Γης».

«Καθώς λιώνουν οι πάγοι στους πόλους της γης, το νερό απλώνεται σε ολόκληρο τον ωκεανό, προκαλώντας το ίδιο αποτέλεσμα όπως ο σκέιτερ που απλώνει τα χέρια του. Η ταχύτερη τήξη θα επιβραδύνει την περιστροφή της γης, αντίθετα με την επιτάχυνση που έχει παρατηρηθεί τα τελευταία χρόνια».

Γιατί οι ημέρες δεν έχουν πάντα την ίδια διάρκεια;

Η γη δεν έχει ένα τέλειο σφαιρικό σχήμα. Αντίθετα, αναφέρεται συνήθως ως σφαιροειδής.

Επίσης, τα διαφορετικά στρώματα της Γης, από τον πυρήνα της μέχρι την ατμόσφαιρα, έχουν όλα τις δικές τους ιδιότητες που επηρεάζουν τον τρόπο περιστροφής της. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να χρειαστούν κλασματικά περισσότερες ή λιγότερες από 24 ώρες για να ολοκληρωθεί μια περιστροφή.

Αυτή η παραλλαγή συμβαίνει για πολλούς διαφορετικούς λόγους, όπως είναι η σεισμική δραστηριότητα. Ο σεισμός του 2004 στον ινδικό ωκεανό, για παράδειγμα, επιτάχυνε την περιστροφή της γης κατά περίπου τρία εκατομμυριοστά του δευτερολέπτου.

Πιο σημαντικές επιπτώσεις προκαλούνται από τον Ήλιο και τη Σελήνη καθώς η βαρύτητα τους παραμορφώνει το σχήμα της Γης. Η έλξη τους στους ωκεανούς έχει επίσης αντίκτυπο, προκαλώντας μια διαδικασία γνωστή ως παλιρροϊκή τριβή που επιβραδύνει τον πλανήτη.

Μετά από εκατομμύρια χρόνια, όλα αυτά είχαν σαν αποτέλεσμα την επιβράδυνση της περιστροφής της Γης. Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες, ο πλανήτης μας επιταχύνει. Η συντομότερη ημέρα που έχει καταγραφεί στην ιστορία ήταν η 29η Ιουνίου 2022, η οποία ήταν κατά 1,59 χιλιοστά του δευτερολέπτου μικρότερη του 24ωρου. 

Αυτή είναι μόνο μία από τις μικρότερες ημέρες που έχουν καταγραφεί τις τελευταίες δεκαετίες.

Όπως προαναφέραμε, αν και δεν παρατηρούμε κάποια διαφορά στην καθημερινότητά μας, όλα αυτά αποτελούν ένα αυξανόμενο ζήτημα για τα συστήματα πλοήγησης και τις επικοινωνίες σε όλο τον κόσμο.

Μέχρι σχετικά πρόσφατα, ο χρονισμός ήταν συνδεδεμένος άμεσα με την περιστροφή της Γης. 

Για αιώνες, η Γη χρησίμευε ως ο απόλυτος χρονομέτρης μας. Η περιστροφή της καθόριζε την υποδιαίρεση της ημέρας σε ώρες, λεπτά και δευτερόλεπτα, και γι’ αυτό τον λόγο, η μέτρηση του χρόνου είχε ανατεθεί από τα κράτη σε αστεροσκοπεία, όπως το περίφημο Γκρίνουιτς στην Αγγλία. Μέχρι περίπου τα μέσα του 20ού αιώνα, τα εκκρεμή ρολόγια ρυθμίζονταν με βάση τον αστρονομικό χρόνο, που βασιζόταν στην περιστροφή της Γης.

Η περιστροφή της Γης γύρω από τον άξονά της, όντας αποτέλεσμα πολλαπλών επιμέρους κινήσεων, υφίσταται διακυμάνσεις. 

Ως εκ τούτου, από τις δεκαετίες του 1940 και 1950, η Γη έπαψε να λειτουργεί ως ο απόλυτος χρονομέτρης. Αρχικά, τα εκκρεμή ρολόγια, έπειτα τα ρολόγια με κρύσταλλο χαλαζία και τέλος τα ατομικά ρολόγια ανέλαβαν αυτόν τον ρόλο, με το άτομο να καθίσταται το νέο μέτρο του χρόνου.

Πλέον, το δευτερόλεπτο δεν ορίζεται ως υποδιαίρεση του χρόνου περιστροφής της Γης, αλλά σαν συγκεκριμένος αριθμός περιόδων της ακτινοβολίας που εκπέμπει το άτομο του στοιχείου κέσιο κατά την ενεργειακή του μετάπτωση. 

Το 1967, το Διεθνές Γραφείο Μέτρων και Σταθμών, με έδρα το Παρίσι, όρισε το δευτερόλεπτο ως 9.192.631.770 ταλαντώσεις της ακτινοβολίας που εκπέμπεται από την ενεργειακή μετάπτωση του ατόμου του κεσίου 133.

Τα ατομικά ρολόγια, λοιπόν, σε αντίθεση με την περιστροφή της Γης, είναι εξαιρετικά σταθερά, με τα καλύτερα να χάνουν μόλις ένα δευτερόλεπτο σε διάστημα 10 εκατομμυρίων ετών. 

Όταν η διεθνής ατομική ώρα εισήχθη αρχικά το 1958, συνδέθηκε με τον παγκόσμιο χρόνο για να διατηρηθεί μια σύνδεση με την περιστροφή της Γης. Ωστόσο, για τη διατήρηση αυτής της σύνδεσης απαιτήθηκαν να προστεθούν 27 δευτερόλεπτα όλα αυτά τα χρόνια για να φέρουν και τις δύο μεθόδους χρονισμού ξανά σε ευθυγράμμιση.

Αν και μπορεί να μην παρατηρήσουμε τις αλλαγές αυτές, αποτελούν πρόβλημα για συστήματα που βασίζονται στον χρόνο. 

Η άνοδος της θερμοκρασίας, με τις αλλαγές που επιφέρει, επηρεάζει πλήθος πτυχών του πλανήτη μας. Μία νέα μελέτη έρχεται να προσθέσει ακόμα μια, άγνωστη έως τώρα, συνέπεια της κλιματικής αλλαγής: την αύξηση της διάρκειας της ημέρας (του 24ωρου). 

Καθώς οι πάγοι λιώνουν, η προκύπτουσα άνοδος της στάθμης της θάλασσας επιβραδύνει ελαφρώς την περιστροφή της Γης. Ενώ τα επιπλέον κλάσματα του δευτερολέπτου μπορεί να μην μας επηρεάζουν στην καθημερινή μας ζωή, η συσσώρευσή τους θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα στα συστήματα πλοήγησης και τις επικοινωνίες όπου η χρονική ακρίβεια είναι το παν.

Παρόλο που η μέρα συμβατικά ορίζεται ότι έχει 24 ώρες, στην πραγματικότητα η διάρκεια του «24ώρου» ποικίλλει, ανάλογα με το πόσο χρόνο χρειάζεται η Γη για να κάνει μια πλήρη περιστροφή.

«Φανταστείτε έναν σκέιτερ να στριφογυρίζει πάνω σε πάγο», εξηγεί ο Duncan Agnew, από το Ίδρυμα Ωκεανογραφίας Scripps, ο οποίος είναι ο συγγραφέας μιας έρευνας στο Nature που περιγράφει αυτό το φαινόμενο. «Αν κρατήσουν τα χέρια τους απλωμένα, η περιστροφή τους θα είναι πιο αργή, αλλά αν τα φέρουν κοντά στο σώμα τους, τότε θα επιταχύνουν. Αυτό καταδεικνύει τη διατήρηση της γωνιακής ορμής, μια αρχή που ισχύει για όλα τα περιστρεφόμενα αντικείμενα συμπεριλαμβανομένης της Γης».

«Καθώς λιώνουν οι πάγοι στους πόλους της γης, το νερό απλώνεται σε ολόκληρο τον ωκεανό, προκαλώντας το ίδιο αποτέλεσμα όπως ο σκέιτερ που απλώνει τα χέρια του. Η ταχύτερη τήξη θα επιβραδύνει την περιστροφή της γης, αντίθετα με την επιτάχυνση που έχει παρατηρηθεί τα τελευταία χρόνια».

Γιατί οι ημέρες δεν έχουν πάντα την ίδια διάρκεια;

Η γη δεν έχει ένα τέλειο σφαιρικό σχήμα. Αντίθετα, αναφέρεται συνήθως ως σφαιροειδής.

Επίσης, τα διαφορετικά στρώματα της Γης, από τον πυρήνα της μέχρι την ατμόσφαιρα, έχουν όλα τις δικές τους ιδιότητες που επηρεάζουν τον τρόπο περιστροφής της. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να χρειαστούν κλασματικά περισσότερες ή λιγότερες από 24 ώρες για να ολοκληρωθεί μια περιστροφή.

Αυτή η παραλλαγή συμβαίνει για πολλούς διαφορετικούς λόγους, όπως είναι η σεισμική δραστηριότητα. Ο σεισμός του 2004 στον ινδικό ωκεανό, για παράδειγμα, επιτάχυνε την περιστροφή της γης κατά περίπου τρία εκατομμυριοστά του δευτερολέπτου.

Πιο σημαντικές επιπτώσεις προκαλούνται από τον Ήλιο και τη Σελήνη καθώς η βαρύτητα τους παραμορφώνει το σχήμα της Γης. Η έλξη τους στους ωκεανούς έχει επίσης αντίκτυπο, προκαλώντας μια διαδικασία γνωστή ως παλιρροϊκή τριβή που επιβραδύνει τον πλανήτη.

Μετά από εκατομμύρια χρόνια, όλα αυτά είχαν σαν αποτέλεσμα την επιβράδυνση της περιστροφής της Γης. Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες, ο πλανήτης μας επιταχύνει. Η συντομότερη ημέρα που έχει καταγραφεί στην ιστορία ήταν η 29η Ιουνίου 2022, η οποία ήταν κατά 1,59 χιλιοστά του δευτερολέπτου μικρότερη του 24ωρου. 

Αυτή είναι μόνο μία από τις μικρότερες ημέρες που έχουν καταγραφεί τις τελευταίες δεκαετίες.

Όπως προαναφέραμε, αν και δεν παρατηρούμε κάποια διαφορά στην καθημερινότητά μας, όλα αυτά αποτελούν ένα αυξανόμενο ζήτημα για τα συστήματα πλοήγησης και τις επικοινωνίες σε όλο τον κόσμο.

Μέχρι σχετικά πρόσφατα, ο χρονισμός ήταν συνδεδεμένος άμεσα με την περιστροφή της Γης. 

Για αιώνες, η Γη χρησίμευε ως ο απόλυτος χρονομέτρης μας. Η περιστροφή της καθόριζε την υποδιαίρεση της ημέρας σε ώρες, λεπτά και δευτερόλεπτα, και γι’ αυτό τον λόγο, η μέτρηση του χρόνου είχε ανατεθεί από τα κράτη σε αστεροσκοπεία, όπως το περίφημο Γκρίνουιτς στην Αγγλία. Μέχρι περίπου τα μέσα του 20ού αιώνα, τα εκκρεμή ρολόγια ρυθμίζονταν με βάση τον αστρονομικό χρόνο, που βασιζόταν στην περιστροφή της Γης.

Η περιστροφή της Γης γύρω από τον άξονά της, όντας αποτέλεσμα πολλαπλών επιμέρους κινήσεων, υφίσταται διακυμάνσεις. 

Ως εκ τούτου, από τις δεκαετίες του 1940 και 1950, η Γη έπαψε να λειτουργεί ως ο απόλυτος χρονομέτρης. Αρχικά, τα εκκρεμή ρολόγια, έπειτα τα ρολόγια με κρύσταλλο χαλαζία και τέλος τα ατομικά ρολόγια ανέλαβαν αυτόν τον ρόλο, με το άτομο να καθίσταται το νέο μέτρο του χρόνου.

Πλέον, το δευτερόλεπτο δεν ορίζεται ως υποδιαίρεση του χρόνου περιστροφής της Γης, αλλά σαν συγκεκριμένος αριθμός περιόδων της ακτινοβολίας που εκπέμπει το άτομο του στοιχείου κέσιο κατά την ενεργειακή του μετάπτωση. 

Το 1967, το Διεθνές Γραφείο Μέτρων και Σταθμών, με έδρα το Παρίσι, όρισε το δευτερόλεπτο ως 9.192.631.770 ταλαντώσεις της ακτινοβολίας που εκπέμπεται από την ενεργειακή μετάπτωση του ατόμου του κεσίου 133.

Τα ατομικά ρολόγια, λοιπόν, σε αντίθεση με την περιστροφή της Γης, είναι εξαιρετικά σταθερά, με τα καλύτερα να χάνουν μόλις ένα δευτερόλεπτο σε διάστημα 10 εκατομμυρίων ετών. 

Όταν η διεθνής ατομική ώρα εισήχθη αρχικά το 1958, συνδέθηκε με τον παγκόσμιο χρόνο για να διατηρηθεί μια σύνδεση με την περιστροφή της Γης. Ωστόσο, για τη διατήρηση αυτής της σύνδεσης απαιτήθηκαν να προστεθούν 27 δευτερόλεπτα όλα αυτά τα χρόνια για να φέρουν και τις δύο μεθόδους χρονισμού ξανά σε ευθυγράμμιση.

Αν και μπορεί να μην παρατηρήσουμε τις αλλαγές αυτές, αποτελούν πρόβλημα για συστήματα που βασίζονται στον χρόνο. 

Σου άρεσε αυτό το άρθρο; Ενίσχυσε την προσπάθειά μας!

Διαβάστε Ακόμη...

ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
Newsroom

Λονδίνο: Πράσινο φως για την ανέγερση νέου κτιρίου 54 ορόφων κοντά στο σταθμό Liverpool Street

Το έργο θα δημιουργήσει 7.500 νέες θέσεις εργασίας, ενώ θα συμβάλει στη βιώσιμη ανάπτυξη και στη βελτίωση των δημόσιων χώρων στο Σίτι του Λονδίνου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΤΟ HELLENIC POST ΣΤΑ SOCIAL MEDIA