Ο σπουδαίος Έλληνας καλλιτέχνης Κώστας Τσόκλης βρέθηκε στο Λονδίνο για πρώτη φορά από το 1975, σε μια εκδήλωση που διοργανώθηκε στο Hellenic Centre την Πέμπτη 21 Μαρτίου με τίτλο «Costas Tsoclis: From the Early Days to Living Painting, NFTs and Beyond».
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, ο κ. Τσόκλης μίλησε για την πολυετή καριέρα του, τις καλλιτεχνικές του επιρροές, τη «ζωντανή ζωγραφική» – μια καινοτόμα μορφή τέχνης που ο ίδιος δημιούργησε – και τις σκέψεις του για την τέχνη συνολικότερα.
Η βραδιά άνοιξε με ομιλία της κας Χρυσάνθης Κουτσουράκη, Διευθύντριας του Μουσείου Κώστα Τσόκλη στην Τήνο. Η κα Κουτσουράκη αναφέρθηκε στη διαδρομή και το έργο του κ. Τσόκλη, τονίζοντας τη σημαντική του θέση στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης.
«Αγαπάει την τέχνη με πάθος», πρόσθεσε η ίδια. Οι δημιουργίες του είναι ιστορικές, είπε, ενώ οι πίνακές του «γίνονται συχνά ποίηση».
Εκτενής αναφορά έγινε σε μία από τις σημαντικότερες καινοτομίες του Κώστα Τσόκλη: Τη «ζωντανή ζωγραφική», ο συνδυασμός δηλαδή ζωγραφικών έργων με την τεχνολογία και το βίντεο, δημιουργώντας μια πολυδιάστατη εμπειρία για τον θεατή.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης στο Hellenic Centre έγινε εκτενής αναφορά στο μεγάλο αυτό κομμάτι της καλλιτεχνικής του διαδρομής.
Στη συνέχεια ακολούθησε βιντεοπροβολή και η ομιλία του κ. Σπύρου Γαλάνη ο οποίος αναφέρθηκε στα NFTs ή αλλιώς non-fungible tokens.
Πρόκειται για ψηφιακά αντικείμενα που αποθηκεύονται στην blockchain, μια τεχνολογία που είναι γνωστή από το Bitcoin, το πιο διάσημο κρυπτονόμισμα. Κάθε NFT είναι μοναδικό και δεν μπορεί να ανταλλαχθεί με κάτι άλλο που έχει την ίδια αξία, σε αντίθεση με τα ανταλλάξιμα tokens όπως το Bitcoin ή τα δολάρια1.
Τα NFTs μπορούν να αντιπροσωπεύουν διάφορα είδη ψηφιακού περιεχομένου, όπως τέχνη, μουσική, βίντεο, παιχνίδια και συλλεκτικά αντικείμενα. Είναι ασφαλισμένα με τέτοιο τρόπο ώστε να διατηρούν την ιδιοκτησία και τη μοναδικότητά τους, και ο δημιουργός τους μπορεί να κρατήσει ή να πουλήσει τα πνευματικά δικαιώματα2.
Η τεχνολογία blockchain που βασίζονται τα NFTs εξασφαλίζει την ασφάλεια και τη διαφάνεια των συναλλαγών, καθώς κάθε NFT έχει έναν μοναδικό κωδικό αναγνώρισης και μεταδεδομένα που περιγράφουν τα χαρακτηριστικά και το ιστορικό ιδιοκτησίας του.
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με μια σειρά ερωτήσεων από το κοινό υπό το συντονισμό της Ειρήνης Μιρένας Παπαδημητρίου, Creative Director του οργανισμού «FutureEverything».
Απαντώντας με ενθουσιασμό και διάθεση στις ερωτήσεις που του τέθηκαν, ο κ. Τσόκλης τόνισε μεταξύ άλλων πως «η τεχνολογία αποτέλεσε ένα ακόμη εργαλείο μέσα από το οποίο μπορούσα να εκφραστώ καλύτερα» ενώ ανέφερε ότι ανάμεσα στους καλλιτέχνες που τον επηρέασαν ήταν και ο Ιταλός ζωγράφος Ραφαήλ, ο Ολλανδός ζωγράφος και χαράκτης του 17ου αιώνα Ρέμπραντ, ο δάσκαλός του Γιάννης Μόραλης στον οποίο όπως σημείωσε «χρωστάω πολλά».
Living Painting: Η Ζωντανή Ζωγραφική του Τσόκλη
Το 1986, ο Κώστας Τσόκλης, εκπροσωπώντας την Ελλάδα στη Μπιενάλε της Βενετίας, παρουσίασε το «Καμακωμένο ψάρι» και τα «Ζωντανά πορτρέτα». Ήταν το πρώτο έργο ζωντανής ζωγραφικής, όπως ονομάστηκε.
Πάνω στους ζωγραφισμένους πίνακες, προβάλλονταν βιντεογραφημένες οι πραγματικές φιγούρες των μοντέλων, οι οποίες με τις ανεπαίσθητες κινήσεις τους έδιναν στο έργο του «ζωή».
Η ζωντανή ζωγραφική του Τσόκλη έφερε επανάσταση στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την τέχνη. Ξεπέρασε τα όρια της παραδοσιακής ζωγραφικής, ενσωματώνοντας την τεχνολογία και το στοιχείο της performance. Τα έργα του ήταν πλέον ζωντανές οντότητες που αλληλεπιδρούσαν με τον θεατή.
Σχετικά με τον Κώστα Τσόκλη
Ο Κώστας Τσόκλης γεννήθηκε το 1930 και έζησε τα παιδικά του χρόνια στην Αθήνα. Μεγάλωσε σε μια δύσκολη χρονική περίοδο και έζησε τον πόλεμο, τη γερμανική κατοχή και τον εμφύλιο. Από τα 14 μέχρι τα 18 του δούλεψε ως βοηθός σπουδαίων μαστόρων στα ντεκόρ των κινηματογράφων.
Στα 18 του, μπήκε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών όπου είχε καθηγητή τον Γιάννη Μόραλη. Για τα χρόνια της μαθητείας του, ο Τσόκλης υποστηρίζει πως διδάχτηκε μια τυπική ακαδημαϊκή Τέχνη, χωρίς καλλιτεχνικές εξάρσεις και κάτω από άθλιες οικονομικές συνθήκες. Αποφοίτησε το 1954. Μετά το τέλος της στρατιωτικής του θητεία κέρδισε μια τρίχρονη κρατική υποτροφία για σπουδές στη Ρώμη. Στην Ιταλία συμμετείχε στην Ομάδα Σίγμα μαζί με τους Κανιάρη, Γαΐτη, Κεσσανλή και Κοντό).
Το 1957, παντρεύτηκε την Φάνια Καπλανίδου, με την οποία απέκτησε μια κόρη, τη γνωστή δημοσιογράφο Μάγια Τσόκλη. Έζησαν μαζί μέχρι το θάνατο της Καπλανίδου, το 1968. Για 11 χρόνια έζησε στη Ρώμη και το Παρίσι. Το έργο του είχε ήδη ξεκινήσει να έχει αντίκτυπο στο Βέλγιο, στην Ιταλία και στη Γερμανία, χώρες όπου οργανώθηκαν εκείνη την περίοδο εκθέσεις του. Το 1971- 1972 έζησε με τη δεύτερη σύζυγό του Ελένη, και τη Μάγια την κόρη του, στο Δυτικό Βερολίνο με υποτροφία της DAAD.
Όταν επέστρεψε στο Παρίσι, γνωρίστηκε και συνεργάστηκε με τον συλλέκτη Αλέξανδρο Ιόλα. Το 1973, η Ελένη και η Μάγια γύρισαν στην Αθήνα κι ο Κώστας Τσόκλης για 12 ολόκληρα χρόνια, ζούσε μεταξύ Παρισιού και Αθήνας, αμελώντας σταδιακά τη διεθνή του παρουσία και τονίζοντας την παρουσία του στην Ελλάδα.
Το 2010, άνοιξε στην Τήνο το Μουσείο που φέρει το όνομά του.
Ο Τσόκλης έχει παρουσιάσει πλούσια εκθεσιακή δραστηριότητα με πάνω από εκατό ατομικές εκθέσεις και έχει λάβει μέρος σε μεγάλο αριθμό ομαδικών εκθέσεων και διοργανώσεων, σε Ελλάδα και εξωτερικό. Το 1986 εκπροσώπησε μαζί με τον Χρίστο Καρά την Ελλάδα στην Μπιενάλε της Βενετίας. Άλλες συμμετοχές του περιλαμβάνουν τις Μπιενάλε του Παρισιού (1963, 1965) και του Σάο Πάολο (1965), τη Documenta του Κάσσελ στη Γερμανία (1975), κ.ά. Έργα του βρίσκονται σε πολλές δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές και σε δημόσιους χώρους.
