Η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών ανακοίνωσε πρόσφατα τις βραχείες λίστες των βραβείων Όσκαρ στις οποίες συγκαταλέγεται η ταινία «The One Note Man» στην κατηγορία Ταινιών Μικρού Μήκους.
Τη σκηνοθεσία και το σενάριο έχει επιμεληθεί ο Έλληνας σκηνοθέτης Γιώργος Σιούγας, ο οποίος εξήγησε στο Hellenic Post ότι«η φόρμα των ταινιών μικρού μήκους είναι ζόρικη καθώς ο/η σκηνοθέτης δεν έχει το χρόνο να εμπλέξει το κοινό συναισθηματικά» και συνεπώς η οικονομία στην αφήγηση είναι κάτι πολύ σημαντικό.
Εξίσου σημαντικό είναι και το να εφαρμόζεται ο κανόνας «μην το πεις αν μπορείς να το δείξεις», σύμφωνα με τον κ. Σιούγα, «που είναι φόρος τιμής στον Τσάρλι Τσάπλιν και στον Στήβεν Σπίλμπεργκ ο οποίος είναι πολύ μεγάλος μου ήρωας και που με κάθε του ταινία μας θυμίζει αυτόν τον χρυσό κανόνα».
Η ταινία «The One Note Man» αφηγείται αριστουργηματικά την ιστορία ενός μοναχικού φαγκοτίστα ο οποίος είναι βυθισμένος στη ρουτίνα. Κάθε μέρα παίζει μια νότα σε μια ορχήστρα και φεύγει από τη σκηνή ενώ οι υπόλοιποι συνεχίζουν. Ωστόσο, μία μέρα η έξοδός του καθυστερεί κατά λάθος και ακούει ένα σόλο βιολιού το οποίο του κόβει την ανάσα και αλλάζει τη ζωή του για πάντα.
Ας αφήσουμε όμως τον ίδιο το δημιουργό να μας διηγηθεί περισσότερα για την ταινία «The one man note», την πηγή έμπνευσής του και τη συνολικότερη εμπειρία που αποκόμισε μέσα από τη διαδικασία αυτή.
Καλή χρονιά κ. Σιούγα και σας ευχαριστούμε θερμά για την αποδοχή της πρόσκλησής μας. Ξεκινώντας τη συζήτησή μας θα θέλαμε να μας πείτε μερικά λόγια για την ταινία σας και ποια ήταν η πηγή της έμπνευσή σας.
– Αρχικά θα ήθελα να σας ευχαριστήσω κι εγώ με τη σειρά μου για το ενδιαφέρον σας.
Όλα ξεκίνησαν όταν έπεσα πάνω σε μία γελοιογραφία του H. M. Bateman που δημοσιεύθηκε το 1921, η οποία έδειχνε την καθημερινή ρουτίνα ενός μουσικού που ξυπνάει το πρωί, τρώει το πρωινό του, φοράει το καπέλο του, παίρνει το λεωφορείο και πηγαίνει στο Albert Hall. Εκεί κάθεται στην ορχήστρα, περιμένει τη σειρά του, παίζει μία μόνο νότα και αφού παίρνει το οκ από το μαέστρο σηκώνεται και πάει σπίτι του.
Αμέσως, αυτή η πολύ καθαρή ιδέα με έκανε και γέλασα. Τη βρήκα πολύ αστεία. Ωστόσο αμέσως μετά μου γέννησε διάφορα ερωτήματα για τον χαρακτήρα αυτό.
Γιατί παίζει μία και μόνο νότα; Είναι βολεμένος και ευτυχής μέσα σε αυτή ρουτίνα; Έχει κατάθλιψη; Μήπως ξεπερνάει κάποια απώλεια; Και τι θα γινόταν αν κάποιο κάλεσμα διέκοπτε τη ρουτίνα του; Θα την άλλαζε ή θα συνέχιζε πάνω στον ασφαλή του δρόμο;
Ανέπτυξα, λοιπόν, αυτήν την ιδέα αφότου πήρα τα δικαιώματα από το Bateman Estate και την εγγονή του H. M. Bateman, Lucy Willis, που είναι στα εβδομήντα της σήμερα, και την εμπλούτισα με ένα συστατικό που κατά τη γνώμη μου κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει όταν τον χτυπάει κατακέφαλα: τον έρωτα.
Επειδή ήταν ξεκάθαρο ότι η ταινία θα ήταν κωμωδία, ακόμα και οι δραματικές στιγμές μέσα στην ταινία δίνονται με ελαφρότητα, ήθελα ένα happy ending. Και τι καλύτερα από το να κερδίσει την κοπέλα.
Ποια ήταν η πρώτη σας αντίδραση και οι σκέψεις σας στο άκουσμα της είδησης ότι το «The One Note Man» συγκαταλέγεται στη βραχεία λίστα των βραβείων Όσκαρ;
– Ήταν ένα καταπληκτικό νέο. Δεν το είχα φανταστεί ποτέ.
Αισθάνομαι πάρα πολύ περήφανος που εκπροσωπώ τη χώρα μου με μια τόσο μεγάλη τιμή.
Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ταινίας είναι ότι δεν περιλαμβάνει κανέναν διάλογο. Θέλετε να μας εξηγήσετε πώς προέκυψε αυτό σαν ιδέα;
– Αυτό προέκυψε οργανικά, δεν σκέφτηκα πριν γράψω το σενάριο ότι θα κάνω μία ταινία χωρίς διάλογο.
Προέκυψε οργανικά και ίσως υποσυνείδητα κινήθηκα προς αυτήν την κατεύθυνση από την ίδια τη γελοιογραφία η οποία δεν είχε συννεφάκια με διαλόγους, ήταν μόνο εικόνες.
Ενώ λοιπόν έγραφα το σενάριο, συνειδητοποίησα ότι μπορώ να προχωράω την ιστορία χωρίς καθόλου διάλογο.
Όλες οι αγαπημένες μου κινηματογραφικές σκηνές, είναι σκηνές που είχαν συναισθηματικό αντίκτυπο πάνω μου χωρίς διάλογο. Για παράδειγμα η έναρξη του «Rear Window» του Χίτσκοκ που μας λέει ό,τι πρέπει να γνωρίζουμε για τον ήρωα και τους γειτόνους χωρίς καμία λέξη.
Άλλα παραδείγματα είναι το φινάλε του «Cinema Paradiso», μεγάλα κομμάτια του «Space Odyssey» και το «Fantasia» του Disney.
Και βεβαίως η γέννηση του κινηματογράφου ήταν βουβή, με τον Τσάρλι Τσάπλιν ο οποίος είναι μέσα στην καρδιά μου.
Μου δόθηκε δηλαδή η ευκαιρία να κάνω κάτι με αυτήν την ταινία που δεν έχω ξανακάνει στην καριέρα μου, δηλαδή να πω μια ιστορία χωρίς διάλογο, χρησιμοποιώντας τα τρία κατά τη γνώμη μου πιο δυνατά εργαλεία του κινηματογράφου: ερμηνεία, εικόνα, και μουσική.
Συνέβη και κάτι που δεν περίμενα με την έλλειψη διαλόγου. Οι λέξεις προσδιορίζουν έννοιες. Οι εικόνες, ειδικά όταν μία εικόνα είναι μονταρισμένη μαζί με μία άλλη εικόνα, επιτρέπουν στο θεατή να ερμηνεύσει μέσα από τη δικιά του εμπειρία ζωής τι σημαίνει αυτή η εικόνα.
Η έλλειψη διαλόγου και η αφήγηση μέσω εικόνων και μουσικής θεωρώ ότι άνοιξε την ταινία και βέβαια η μουσική η οποία είναι και συμπρωταγωνιστής σε αυτήν την ταινία, είναι ένας διεθνής τρόπος επικοινωνίας που δεν έχει σύνορα.
Ας μιλήσουμε λίγο για το καστ της ταινίας, το οποίο αποτελείται από ανθρώπους που έχουν αφήσει το δικό τους ξεχωριστό στίγμα στον κινηματογράφο. Πώς ήταν η συνεργασία μαζί τους; Φαντάζομαι πρόκειται για μία μοναδική εμπειρία.
– Έτσι ακριβώς, έχετε απόλυτο δίκιο. Τον Jason Watkins τον θαυμάζω εδώ και χρόνια και τον είχα δει και στην τρίτη σεζόν του «The Crown» όπου παίζει τον πρωθυπουργό της Βρετανίας αλλά και στην καταπληκτική σειρά δύο επεισοδίων «The Lost Honour of Christopher Jefferies» για την οποία κέρδισε και Bafta.
Ήθελα πάντα να συνεργαστώ μαζί του και πραγματικά ενθουσιάστηκα όταν είπε αμέσως ναι αφότου διάβασε το σενάριο. Του άρεσε πάρα πολύ και ήταν τόσο ενδιαφέρον να τον βλέπεις να δουλεύει χρησιμοποιώντας όλο του το σώμα – όπως όλοι οι μεγάλοι οι ηθοποιοί – για να επικοινωνήσει την ιστορία και τα συναισθήματα της κάθε στιγμής, με απόλυτο μέτρο. Ήταν πραγματικά ένα θαύμα να τον βλέπω να φέρνει στη ζωή τον ήρωα που έγραψα.
Η Crystal Yu παίζει τη μαέστρο, ένα χαρακτήρα εμπνευσμένο από το μάγο στην ταινία φαντασίας της Ντίσνεϊ από το σκετσάκι με το Μίκυ που κουβαλάει το νερό και ζωντανεύουν τα σκουπόξυλα.
Είναι ένας χαρακτήρας που θα μπορούσαμε να τον παρομοιάσουμε με έναν γονιό που μαλώνει τον «One Note Man» αλλά ταυτόχρονα τον βοηθάει όταν βλέπει ότι είναι γενναίος και θέλει να προχωρήσει μπροστά.
Ο Paul Barber, που τον ξέρουμε από το «Full Monty» και η Louisa Clein με την οποία είχα συνεργαστεί και στο παρελθόν και η οποία παίζει βιολί καθώς είναι και μουσικός.
Και βεβαίως ο Sir Ian McKellen που ήταν το κερασάκι στην τούρτα. Ήταν πραγματικά ένα χριστουγεννιάτικο θαύμα και έχει προσθέσει τη «νεραϊδόσκονη» σε αυτή τη χριστουγεννιάτικη ιστορία.
Νιώθω πάρα πολύ τυχερός που συνεργάστηκα με όλους αυτούς τους υπέροχους ανθρώπους οι οποίοι αγάπησαν πολύ αυτήν τη δουλειά και όλοι μας μαζί σαν μια οικογένεια κάναμε ό,τι μπορούσαμε για να την υπηρετήσουμε.
Θα ήθελα να αναφερθώ και στον Stephen Warbeck ο οποίος είναι ο συνθέτης μας και έχει βραβευθεί με Όσκαρ για την ταινία Shakespeare in Love.
Ήταν συνταξιδιώτης μου πολύ πριν ξεκινήσουν τα γυρίσματα.
Ο Stephen είναι ένας πολύ γενναιόδωρος άνθρωπος και έχει παίξει τεράστιο ρόλο στο να επικοινωνήσει τα συναισθήματα αυτής της ταινίας. Η μουσική, εκτός του ότι είναι τρίτος χαρακτήρας στην ταινία, αντικαθιστά τον διάλογο στην τελευταία σκηνή.
Ο σκηνοθέτης θα βάλει το δάκρυ στο μάτι του θεατή αλλά ο συνθέτης θα το κάνει να στάξει.
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια; Έχετε κάποιο νέο πρότζεκτ στα σκαριά;
– Αυτό το διάστημα γράφω τη μεγάλου μήκους εκδοχή του «One Note Man» και έχω και μία ταινία δράσης στα σκαριά που έχει τον τίτλο «Carnival» και κάποια άλλα πρότζεκτ που βρίσκονται υπό συζήτηση, εκτός από τα τηλεοπτικά πρότζεκτ που έχω εδώ όπως το Casualty που σκηνοθετώ στο BBC.
Κλείνοντας, με αφορμή την έναρξη της νέας χρονιάς θα θέλαμε να δώσετε μία ευχή στις αναγνώστριες και τους αναγνώστες μας.
– Η ταινία μιλάει για την επιμονή και επικοινωνεί κάποιες ανθρώπινες αξίες.
Είμαι μεγάλος ονειροπόλος και πιστεύω ότι τα όνειρα γίνονται πραγματικότητα εάν δεν τα παρατάμε.
Αλλά πιο πολύ (η ταινία) μιλάει για την αγάπη, ένα συστατικό που χρειαζόμαστε όλοι στη ζωή μας πάντα και ακόμα περισσότερο τώρα που πολλοί άνθρωποι στον κόσμο βιώνουν σκοτεινές στιγμές.
Το μήνυμα της ταινίας είναι αυτό και θέλω να ευχηθώ σε όλους:
Αγάπη, αγάπη, αγάπη».
Το Τρέιλερ της ταινίας
Ο Γιώργος Σιούγας είναι από την Αθήνα και μετακόμισε στο Ηνωμένο Βασίλειο για σπουδές στο London Film School όπου γύρισε 5 ταινίες μικρού μήκους που διαγωνίστηκαν σε περισσότερα από 50 φεστιβάλ παγκοσμίως και κέρδισαν μεταξύ τους 5 Grand Prix και 4 βραβεία Καλύτερης Σκηνοθεσίας.
Δύο από αυτά τα μικρού μήκους χρησιμοποιούνται από τότε ως παραδείγματα “Υψηλής ποιότητας” στο πρόγραμμα σπουδών της σχολής κινηματογράφου.
Ολόκληρο το βιογραφικό του μπορείτε να το διαβάσετε εδώ.
